Çocuk İhmal ve İstismarı

Çocuğa yönelen uygunsuz ve zarar verici olarak tanımlanan, çocuğun gelişimini engelleyen kısıtlayan eylem ve eylemsizliklerin tümü, çocuk ihmal ve istismarı olarak tanımlanmaktadır.

Çocuk, fiziksel sosyal ruhsal açıdan zarar görmekte, gelişimi ve sağlığı tehlikeye girmektedir.

Çocuk ihmal ve istismarı,toplumu, aileleri, eğitim kurumlarını da etkileyen toplumsal bir sorundur.

Çocuk ihmali, çocuğa bakmakla görevli olan kimselerin görevini yerine getirmemesidir.Fiziksel ve duygusal ihmal olarak 2 şekilde tanımlanır.

Çocuk istismarı, fiziksel,duygusal, cinsel istismar şeklinde tanımlanmaktadır.

Fiziksel ihmal ;

• Beslenme ihmali

• Tibbi ihmal

• Giyim ve barınak ihmali

• Koruma ihmali (Zehirlenme, tedbirsiz arac kullanma, hapsetme

Duygusal ihmal;

• Terk etme, gereksinimleriyle ilgilenmeme, yok sayma, çocuğun iletişim çabasına tepkisiz kalma şeklinde “eylemsizlik”

• Çocukta gozlemlenebilir bir bozukluğa yol açacak biçimde çocugun zeka ve ruhsal kapasitesine zarar verme

• Çocuk kapasitesini tam olarak kullanamaz hale gelmesi

Duygusal İstismar :

Çocukla sürekli alay etme, aşağılama, çocuktan kapasitesinin ötesinde aşırı beklenti içinde olma, aşırı koruma, bağımlı kılma, aşırı otorite, çocuğun davranışlarıyla uyumsuz ağır cezalandırma

Cinsel İstismar ;

“Çocuk ve erişkin arasındaki temas ve ilişki, o erişkinin veya başka birinin cinsel uyarımı için kullanılmışsa, çocuğun cinsel olarak istismarı kabul edilir

• Cinsel istismar diğer bir çocuk tarafından eğer bu çocuğun diğeri üzerinde belirgin bir gücü veya kontrolü söz konusuysa veya bariz bir yaş farkı varsa da gerçekleştirilebilir.

• Çeşitli çalışmalarda çocuklukta cinsel istismar sıklığı %10-40 olarak bildirilmektedir.

İhmal ve istismar sonucunda çocukta benlik saygısı ciddi biçimde örselenmekte, ihanete uğramışlık, öfke ve acizlik duygularına sebep olmaktadır.,Çocuk,kabuslar,tekrarlayıcı rahatsız edici düşünceler, konsatrasyon zorluğu, öfke patlamaları, uyku ve iştah sorunları yaşamaktadır.

İleriki yıllarda cinsel kimlik ve işlev bozuklukları,depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, sosyal ilişki kurma ve sürdürmede zorluklar görülmektedir.

Ailelerin tutum ve cinsel eğitimle ilgili bilgilendirilmesi ve çocuklarla yapılan eğitim çalışmalarının koruyucu çalışmalar anlamında önemi büyüktür.

• Cinsel istismarı ortadan kaldırmanın en etkin yolu oluşmasını önlemektir, buna yönelik programlar geliştirilmektedir.

• Çocuklara yönelik bu programlar, olası istismar durumlarını tanımalarını, uygun bir yolla tepki göstermelerini ve böyle bir durumda güvendikleri bir erişkine olayı anlatmalarını hedeflemektedir.

• Toplumda duyarlılık oluşturmak, anne - babaları ve halkı bu konuda bilinçlendirmek çok önemlidir.

• İstismar olgularının gizli kalmaması, uygun kuruluşlara bildirimi, tedavi ve rehabilitasyon açısından çok önemlidir.

Risk Grupları;

• Sessiz, içe kapalı, özgüveni düşük

• Yeterli sevgi ve şefkat görmemiş

• Duygusal olarak yoksun ve sosyal olarak yalnız bırakılmış

• Fiziksel, zihinsel ve veya gelişimsel özrü bulunan, terkedilmiş çocuklar

• Anne babası( ayrı yaşayan) ile birlikte yaşamıyor olan çocuklar

• Evden kaçmış, sokakta yaşayan veya çalışan çocuklar

• Cinsel istismar hakkında bilgisi olamayan çocukların daha fazla risk altında oldukları bildirilmektedir.

Ailelerin toplumun çocuk gelişimi ve eğitimi konusunda bilinçlendirilmesi, çocuk ve ergenlere yönelik cinsel eğitim çalışmalarının uzmanlar tarafından bilimsel yöntemlerle yapılması gerekmektedir.

Çocuk ve ergenlere verilecek eğitimlerde gelişim düzeyine uygun , doğru dil kullanılarak , gerektiği ölçüde verilen eğitimler faydalıdır.Bir konuya fazlaca dikkat çekmek ve sunuş biçimi son derece önemlidir.Erken ve fazla bilinçlenme veya kaygı gibi durumlar ortaya çıkabilmektedir.

Kaynaklar

1. Emans SJ, Heger A. Evaluation of the sexually abused child,1992,Oxford University Press, 1-8

2. James JP, Busuttil A, Smock W. Forensic Medicine Clinical and Pathological Aspect Londan,2003 . 453-568

3. Yagmur Fatih, Çocuk İstismarı Seminer Notları, 2016.

4. http://www.radikal.com.tr/index_dinamik.php?tarih=10/04/2006

5. Page AZ, Çocuk Cinsel İstismarı: Cinsel İstismara neden olan etkenler ve cinsel istismarın çocuklar üzerindeki etkileri, Türk Psikoloji Yazıları,2004, 7(13),1003-113

Uzman Psikolog Aynur SAYIM